Czy mamy powody zniechęcenia do CNG?

[Gerard Bartłomiejczyk]

Czy mamy powody zniechęcenia do CNG?
Tekst opublikowany przez Rurociągi Nr 4/58/09

NGV
W Polsce CNG wykorzystywane jest do napędu samochodów osobowych, dostawczych, autobusów, oraz wózków widłowych. Testowane są ciężarówki i śmieciarki. Eksploatowanych było kilka ciągników rolniczych. Nie pojawiły się jeszcze motocykle, lokomotywy, kosiarki ogrodowe, ratraki, pojazdy oczyszczania tafli lodowiska, statki. Czyli wszelakiego rodzaju pojazdy, które maja zamkniętą komorę spalania.
Samochody należą do osób prywatnych, przedsiębiorstw komunikacyjnych, służb gazowniczych, przedsiębiorstw transportowych, zakładów produkcyjnych, itp.

Co wymaga poprawy
Użytkownicy samochodów zasilanych sprężonym gazem ziemnym na pierwszym miejscu wymieniają jako mankament stosowania CNG brak sieci stacji tankowania tego paliwa. Przez co wzrasta dla nich koszt przejazdu każdego kilometra. Powodują to dodatkowe kilometry potrzebne na dojazd do stacji CNG. Czasem jest to dodatkowy czas na pokonanie pewnej drogi. Posiadacz instalacji dla taniego paliwa czuje oczywistą niechęcią do droższego. Dlatego podczas przejazdu przez Polskę nadkłada drogi, aby zatankować gaz ziemny, a nie benzynę.
Droga samochodów napędzanych CNG wydłuża się też gdy stacja diagnostyczna wykonująca kompleksową obsługę pojazdu znajduje się w znacznej odległości od miejsca użytkowania.
Elementem instalacji powodującym duże rozgoryczenie są zbiorniki gazu, które dzięki braku znajomości procedur powodują stosowanie odmiennych metod podczas rejestracji pojazdu i podczas poddawania ich badaniom kontrolnym.
Komunikacja miejska chcąc rozważać zmianę taboru na napęd gazowy musi zabezpieczyć dostęp dla tego paliwa. Wiąże się to z budową obiektu, dla którego nie określono indywidualnych warunków budowlanych jak ma to miejsce ze stacjami paliw płynnych zawartymi w rozporządzeniu Ministra Gospodarki w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie.
Biorąc pod rozwagę pracującą już stację w mieście weryfikuje się jej możliwości dla swoich potrzeb. Nawet gdy wypadną one pozytywnie to nikt nie zagwarantuje przewoźnikowi, że dzienne trasy autobusów będą przebiegały w okolicy tej stacji.

Jazda próbna na CNG
Wiele firm znających zalety CNG testuje samochody zasilane tym paliwem. Na ogólny wynik takiego testu składa się między innymi opinia kierowcy. Jak może być ona pozytywna jeśli ogólna wiedza na temat CNG jest różna? Ponadto gaz ziemny pozwala pracodawcy na większą kontrolę nad kierowcą, a nikt nie lubi być kontrolowanym. Gdy dodamy do tego fakt, że do testów pojazd podstawiany jest z częściowo opróżnionym zbiornikiem paliwa spowodowanym przez dojazd do siedziby zainteresowanego flotą gazową od stacji tankowania to otrzymamy kolejny powód negatywnej opinii kierowcy. Mimo, że doceniają oni zwiększony komfort prowadzenia samochodu na CNG. Cichszą i równomierniejszą pracę silnika. Mniejsze drgania. Często ich opinia waży na niepodjęciu zakupu pojazdów gazowych. A gdyby wraz z testowanym pojazdem udostępniano mobilną stację tankowania czy ta opinia byłaby inna? Pewne jest, że pojazd wykonałby maksymalny przebieg, a grafik jazd nie wymagałby zmiany na częstsze tankowanie co doprowadza często do wydłużenia dnia pracy kierowcy. Tylko czy mimo to podjęto by inwestycję w stację tankowania? Gdzie dokonać zakupu samochodów na to paliwo? Ograniczenie w dostępie do modeli fabrycznych z instalacją CNG za którą trzeba dodatkowo dopłacić też jest odbierane negatywnie przez zainteresowanych.
Przeróbka której są czasem poddawane samochody nowe też rodzi wiele kontrowersji. Poza tym każdy woli mieć gotowy produkt, a nie zmodyfikowany.

Wsparcie projektu
Programy wspomagające popularyzację CNG w Polsce mają charakter lokalny.
Brak informatorów dostępnych publicznie o CNG. Dla przykładu w Niemczech wydawano corocznie zeszyty „Wegweiser Erdgastankstellen In Deutschland” we współpracy Ministerstwa Środowiska, sieci stacji paliw, dostawców samochodów, niemieckiego automobilklubu, oraz Federalnego Związku Gospodarki Gazowej i Wodnej.
Drukowano mapy teleadresowe stacji tankowania CNG zawierające aktualne informacje o najlepszych dojazdach do stacji, godzinach pracy, telefonach, itp.
Publikowano informatory „67 pytań i odpowiedzi o jeździe na gazie ziemnym”, itp.
Przepisy dotyczące stacji tankowania sprężonym gazem ziemnym umożliwiły samoobsługę dystrybutorów CNG. A dla większej wygody kierowców samochodów dwupaliwowych tankowanych w sieci ARAL montowano dystrybutor CNG we wspólnej obudowie z dystrybutorami paliw płynnych, który po zatankowaniu gazu umożliwiał zatankowanie benzyny za które uiszczano jedną wspólną opłatę.
Zadbano i o kierowców autobusów i samochodów ciężarowych wprowadzając do użytku pistolet do tankowania „TIR” o zwiększonej średnicy, który skrócił czas tankowania dużych ilości gazu ziemnego.

Biznes
Brak w Polsce przepisów regulujących tę branżę przysparza dodatkowych kosztów i niedogodności. Uniemożliwia stworzenie biznesplanu. To wraz z krótkim terminem zwolnienia z podatku akcyzowego od CNG powoduje niechęć potencjalnych inwestorów w rozbudowę sieci stacji sprężania gazu. Buduje się zbyt mało miejsc w których można zatankować gaz. Inwestują w nie jedynie zakłady gazownicze, które nie są w stanie samodzielnie wybudować infrastruktury. Ponadto nie mają wpływu na lokalny wzrost floty dla tego paliwa. Dealerzy pojazdów licząc koszty wprowadzenia do oferty modeli zasilanych gazem ziemnym pojazdów, wyposażenia serwisu, szkoleń pracowników, itp. realizują zamówienia dla poszczególnych tylko modeli. Najlepiej gdy w perspektywie czasu zostanie zamówionych dużo takich egzemplarzy. Wtedy koszty rozłożą się na kilkanaście samochodów. Tak samo dzieje się w przypadku konwersji pojazdów benzynowych na zasilanie CNG.
Powyższe wskazuje, że rozważania do prowadzenia biznesu CNG można lokalnie prowadzić gdy spełnione są następujące przesłanki. Jest, lub będzie stacja tankowania CNG, przedsiębiorstwo zna zalety tego paliwa, osiągnie efekt ekonomiczny i ma środki finansowe na takie działanie, dealer dostarczy potrzebne samochody nowe, lub przerobione. Mowa o biznesie.

Ekologia
O ekologii ani słowa. Ponoć biznes wyklucza ekologię. Paliwo to jest mniej szkodliwe dla środowiska naturalnego więc ekologiczne działanie uniemożliwia biznes? A co gdy ze względów ekologicznych zabroni się nam ruchu pojazdów mechanicznych w centrach miast? Czy wtedy ekologia nie wymusi tworzenia doskonałych podstaw biznesowych?
Coraz częściej mówi się o pakiecie klimatycznym, zwiększeniu energetyki odnawialnej i gazowej. Zrównoważonym rozwoju, rozbudowie magazynów gazu, prowadzeniu polityki dywersyfikacyjnej surowców, itp.
Podczas realizacji tych działań może się okazać lokalnie, bądź czasowo, że powstaną nadwyżki gazu. Mogą wtedy zostać zagospodarowane jako paliwo w motoryzacji. Wszystko może wskazywać na to, że dostęp będziemy mieli już nie tylko do CNG, ale i do LNG.
Ważne, aby ci co teraz korzystają z tego paliwa w swoich samochodach zaniechali myśli o wyzbyciu się ich. Potrzebują bodźca zachęcającego do dalszego bycia ekologicznym. Takie działania nie są jednak w gestii dostawcy gazu, a ekologicznej polityki o której dużo ostatnio słyszymy. Teraz proponuje się projekt dopłat do instalacji LPG, a co z CNG?

Gerard Bartłomiejczyk

e-mail: gerard.bartlomiejczyk@op.pl
g.bartlomiejczyk@cng.auto.pl