Informacje o CNG z Targów w Niemczech z 2003r

[Gerard Bartłomiejczyk]

Warszawa dn. 22.04.2003r.
Gerard Bartłomiejczyk
Tel. 0-668 475 021
e-mail: gerard.bartlomiejczyk@op.pl


S P R A W O Z D A N I E



W dniach 7-11 kwietnia 2003r. odbyły się w Berlinie Międzynarodowe Targi
Branżowe Gazu, a w ich ramach prezentacja zagadnień wydobycia i produkcji gazu,
transportu i dystrybucji, jego magazynowania, uszlachetniania, a także oferta naukowego zaplecza badawczego i technologicznego gazownictwa.
Niniejsze sprawozdanie zostało sporządzone z uczestnictwa w tych targach i dotyczy zagadnień
związanych z użytkowaniem gazu jako paliwa samochodowego.

Gaz ziemny na terenie Niemiec jest bardzo rozpowszechnionym paliwem samochodowym. Świadczy o tym liczba 330 punktów tankowania tego paliwa w Niemczech.
Są to obiekty zakładowe, świadczące usługi na potrzeby własnego transportu samochodowego,
jak i ogólnie dostępne punkty tankowania gazem. Stacje tankowania sprężonym metanem ( CNG ) działają jako samodzielne obiekty, lub wchodzą w skład stacji paliw płynnych.

Stanowisko do tankowania CNG stanowi dystrybutor obsługiwany przez kierowcę tankowanego pojazdu, optycznie niczym nie różniący się od dystrybutora stacji paliw płynnych.

Dostępność CNG na terenie Niemiec widoczna jest na terenie Berlina.
Realizowany jest dla tego miasta program " 1000 taksówek dla Berlina ", dlatego przed centrum wystawowym postój TAXI zdominowany był przez samochody różnych marek zasilane metanem.

Pojazdy zasilane gazem ziemnym alternatywnie oznakowane są w nazwie BI-FUEL, bądź skrótem CNG dodanym po oznakowaniu danego modelu. Niektóre taksówki oznaczone były symbolem DUAL-FUEL, co oznacza, że zasilane są tylko i wyłącznie gazem ziemnym.

Takie oznakowanie modeli oznacza, że samochody te wyposażono fabrycznie w instalację zasilania gazem ziemnym.

Reklamy pokrywające większość karoserii samochodowych, promowały gaz ziemny jako paliwo bezpieczne, ekonomiczne i przyjazne dla środowiska.

Oferta handlowa wystawców dotyczyła ;

 samochodów zasilanych CNG wyposażonych fabrycznie w instalacje gazowe,
 przysposobienia samochodów na zasilanie CNG,
 budowy stacji tankowania gazem ziemnym,
 programu rządowego promującego gaz ziemny do napędu pojazdów,
 punktów tankowania LPG na terenie Niemiec.



Samochody zasilane CNG wyposażone fabrycznie w instalacje gazowe.

Swoje pojazdy zaprezentowali tacy producenci samochodów jak ;
Mercedes, Volvo, Ford, Fiat, Volkswagen, czy Opel.

Na Targach eksponowane były samochody osobowe, osobowo dostawcze, dostawcze i ciężarowe.

W samochodach osobowych i dostawczych, zbiorniki gazu fabrycznie umieszczono pod podłogą tych pojazdów, dzięki temu przestrzeń bagażowa nie została zmniejszona. Tym samym wytrącono argument wszystkim przeciwnikom montażu instalacji gazowych w pojazdach.
Wielu użytkowników pojazdów, nie podjęło do tej pory decyzji o zakupie samochodu zasilanego gazem, gdyż w znacznej części straciliby powierzchnię bagażnika.
Producenci samochodów zapewnili wykorzystanie całej powierzchni bagażowej zwiększając bezpieczeństwo użytkownika i umożliwiając łatwiejszy dostęp do zbiorników CNG.

Bezpieczeństwo pasażerów zostało zwiększone, gdyż ewentualne rozszczelnienie zbiornika gazu
umieszczonego w bagażniku umożliwiało jego migrację do przedziału pasażerskiego.
Umieszczenie butli pod podłogą wykonaną z jednego arkusza blachy prawie całkowicie uniemożliwia takie przeniknięcie gazu.

Umieszczanie butli w przedziale bagażowym mogło powodować nieumyślne uszkodzenie instalacji gazowej przez użytkownika przewożonym ładunkiem.

Osłony zaworów i butli często demontowane są przez użytkowników pojazdów, aby umożliwić załadunek większych opakowań. Naraża to na uszkodzenie w głównej mierze zawór, przewody gazowe i rury osłonowe tych przewodów, które przy zachowaniu szczelności w sposób bezpieczny mają odprowadzić nadmiar gazu na zewnątrz pojazdu.
Sytuacja taka następuje w przypadku nieszczelności połączenia butla – zawór, bądź w momencie nadmiernego wzrostu ciśnienia w zbiorniku gazu.

Uszkodzenie zbiornika CNG wykonanego ze stali ogranicza się do uszkodzenia powłoki malarskiej. Powoduje to tylko pogorszenie walorów estetycznych samego zbiornika bez wpływu
na środki bezpieczeństwa.
Zbiorniki kompozytowe choć równie odporne na uszkodzenia mechaniczne łatwiej uszkodzić
przy niewłaściwej eksploatacji substancjami żrącymi. Agresywne środki chemiczne przewożone są jednak przez bardzo nieliczną grupę kierowców.

Umieszczenie zbiorników gazu pod podłogą ułatwia ich demontaż w celu przeprowadzenia okresowej rewizji zbiornika.
Demontaż butli umocowanej pod podłogą możliwy jest tylko od dołu pojazdu dzięki użyciu podnośnika, bądź najazdu i może być wykonany mimo umieszczonego w samochodzie ładunku, bez konieczności demontażu specjalistycznej zabudowy jak to ma miejsce
w samochodach eksploatowanych przez Pogotowie Gazowe w " Gazowni Warszawskiej ".

Komfort użytkownika samochodu fabrycznie wyposażonego w instalację zasilania CNG został
zwiększony przez umieszczenie przyłącza służącego do tankowania gazu obok wlewu paliwa płynnego.

Na Targach eksponowany był Mercedes ciężarowy – zasilany wyłącznie CNG, przeznaczony
dla miejskiego przedsiębiorstwa oczyszczania, służący do wywozu odpadów komunalnych.
Stalowe butle do magazynowania CNG umieszczone zostały pod skrzynią ładunkową.
Umocowano je bezpośrednio do ramy pojazdu. Osłonięto je jedynie na wypadek zderzenia bocznego stalową kratownicą - taką, w jaką wyposażane są wszystkie samochody ciężarowe.

Konwersja samochodów do zasilania CNG.

Prezentowana była również oferta samochodów zasilanych CNG, które zostały
wyposażone w instalacje gazu ziemnego indywidualnie przez Dealerów samochodowych.

W prezentowanych samochodach, wyposażanych w instalacje na CNG indywidualnie przez Dealerów, zbiorniki gazu umieszczane były w przedziałach ładunkowych samochodów dostawczych, a w samochodach osobowych w bagażniku.

Takie umieszczenie butli spowodowane jest brakiem przygotowanego fabrycznie miejsca
pod podłogą samochodu przez producenta.

W trosce jednak o użytkownika, wystawcy przedstawili różnorodne oferty dotyczące zbiorników gazu, aby zaspokoić indywidualne upodobania klienta, czy przeznaczenia pojazdu.

Istnieje możliwość wyposażenia samochodu w zbiorniki stalowe, bądź wykonane z kompozytów polimerowych utworzonych z żywic chemoutwardzalnych, wzmocnionych włóknami szklanymi, węglowymi, czy aramidowymi.

Klient może wybrać spośród kilku opcji ilość zbiorników, w które może zostać wyposażony pojazd. Zdecydować o zamontowaniu zbiorników pionowym, lub poziomym.

Wybór rodzaju montowanych osłon butli i ich zaworów jest szeroki.
Od osłon stalowych, malowanych w kolorze nadwozia, do osłon pokrytych materiałem wełnianym, który został zastosowany przez producenta samochodu do wyłożenia bagażnika. Dzięki temu zamontowane zbiorniki stały się mniej widoczne, a klient uzyskał produkt estetyczny i dobry jakościowo.

Przyłącze, umożliwiające zatankowanie pojazdu gazem, umieszczone zostało w sąsiedztwie
wlewu paliwa płynnego. Dostęp do niego chroniony jest plastikowym korkiem, którego demontaż następuje po użyciu kluczyka.

Umieszczenie tego przyłącza, po tej samej stronie co wlew paliwa płynnego, uczyniło łatwiejszym tankowanie samochodu dwupaliwowego.

Każdy kierowca przyzwyczajony jest do lokalizacji wlewu paliwa. Dlatego automatycznie dokonuje wyboru stanowiska do tankowania. Dla własnej wygody wybierając zawsze dystrybutor znajdujący się po tej samej stronie co wlew paliwa.
Umieszczenie przyłącza gazu po przeciwnej stronie wprowadziłoby pewien dyskomfort,
a w niektórych przypadkach spowodowałoby konieczność zmiany stanowiska.

Jeżeli względy bezpieczeństwa pozwolą na umieszczenie dystrybutora gazu pomiędzy dystrybutorami paliw płynnych to napełnienie butli gazem odbywać się będzie z tego samego stanowiska i bez zbędnego przestawiania samochodu.

Większość samochodów eksploatowanych w Polsce, przyłącze - służące do napełniania instalacji gazem ziemnym, ma umieszczone pod maską silnika.
Jest to rozwiązanie umożliwiające w kraju zachowanie gwarancji na pojazd nowy, wyposażony w układ zasilania paliwem alternatywnym. Dalekie jest ono jednak od komfortowego.
Z każdym tankowaniem powoduje konieczność otwarcia pokrywy silnika.
Prowadzi do częstych zabrudzeń odzieży i dłoni. Winno być wykonywane w rękawiczkach uniemożliwiając jednocześnie poparzenie naskórka rozgrzanymi elementami samochodu.
Między innymi z tych powodów w Polsce tankowanie gazem jest wykonywane przez pracownika obsługi stacji, a nie indywidualnie przez kierowcę.

Budowa stacji tankowania gazem ziemnym.

Na targach oferta w zakresie budowy punktów tankowania gazem ziemnym
po stacje napełniania CNG była prezentowana przez 8 firm.

Zabrakło na targach ekspozycji produktów tych firm. Prezentowano jedynie dystrybutory
do wagowego odmierzania CNG. Przeznaczone do samodzielnej obsługi przez kierowców
tankujących gaz ziemny. Taki dystrybutor wyposażony jest w liczydło wskazujące aktualne ilości pobieranego gazu wraz z bieżącą jego wartością.

Standardowe wyposażenie takiego dystrybutora stanowią zawory bezpieczeństwa uniemożliwiające przetankowanie zbiorników samochodu gazem.

Każdy dystrybutor wyposażony jest również w zawór bezpieczeństwa, którego zadziałanie następuje w przypadku rozszczelnienia połączenia dystrybutor – samochód.
Ma on za zadanie uniemożliwić " wypływ " gazu do atmosfery.
Zastosowanie takiego zaworu eliminuje niebezpieczne następstwa jakie niesie ze sobą odjechanie samochodu nadal połączonego z dystrybutorem.

Dystrybutor połączony jest pośrednio przez magazyn sprężonego gazu z kompresorem,
który podnosi ciśnienie tego gazu.
Włączenie kompresora następuje w momencie spadku ciśnienia w magazynie gazu poniżej wartości umożliwiającej zatankowanie zbiorników pojazdu do pełna.
Ilość CNG w magazynie starcza do napełnienia kilku samochodów i jest zależna
od indywidualnych potrzeb stacji tankowania gazem ziemnym.

Instrukcja obsługi stanowiska pełnienia CNG umieszczona jest na panelu przednim dystrybutora.
Zapewnia bezpieczne przeprowadzenie procesu tankowania przez kierowcę pojazdu.



Program rządowy promujący gaz ziemny do napędu pojazdów.

Wszystkie stoiska poświęcone zagadnieniu użytkowania CNG były wyposażone
w foldery promujące gaz ziemny jako paliwo bezpieczne, ekonomiczne i przyjazne środowisku.

Wśród tych materiałów reklamowych znalazły się takie, które udzielają odpowiedzi na wszystkie pytania nurtujące potencjalnego użytkownika samochodu zasilanego CNG.

Szeroko omówiono zalety i nieliczne wady gazu ziemnego jako paliwa silnikowego.

Pokazano gaz ziemny jako kopalinę występującą w przyrodzie. Uwypuklono pozytywne następstwa procesu spalania gazu w silniku zarówno dla samego silnika, jak i środowiska naturalnego.

Ukazano CNG jako paliwo przyszłościowe i rozwojowe co dokumentuje :

• Liczna sieć stacji tankowania.
• Bogata oferta samochodów fabrycznie wyposażonych w instalacje zasilania gazem ziemnym.
• Długofalowa polityka promująca CNG.
• System ulg i korzystny rachunek ekonomiczny dla użytkowników.
• Możliwość tankowania samochodu z własnego, przydomowego punktu napełniania gazem ziemnym.

Na targach znajdowało się stoisko w którym odpowiedzi na pytania o CNG można było uzyskać na wskazanych stronach internetowych jak np. " www.erdgasfahrzeuge.de ".

Bogaty wykaz stacji napełniania gazem ziemnym wielu państw Europejskich bardzo kontrastował
z liczbą takich obiektów w Polsce.



Wśród wielu stoisk poświęconych zagadnieniom związanym z użytkowaniem
gazu jako paliwa samochodowego, znalazło się tylko jedno, w którym można było zasięgnąć informacji na temat LPG.




Swoją bibliotekę CNG wzbogaciłem o:

• Prospekt reklamowy Opla Zafira 1.6 CNG,
• Prospekt reklamowy Volvo BI-FUEL,
• Prospekt reklamowy Fiat Doblo Cargo Bipower,
• Prospekt reklamowy Ford Focus CNG, Ford Transit CNG,
• Adresy firm stawiających stacje tankowania gazem ziemnym,
• Prospekt reklamowy kontenerowego punktu pełnienia CNG,
• Aktualną mapę punktów tankowania CNG w Niemczech,
• Informatory o programie CNG dla pojazdów miejskich w Berlinie,
• Gaz ziemny w 67 pytaniach i odpowiedziach,
• Informator o prowadzonych działaniach marketingowych CNG na terenie Niemiec,
• Aktualną mapę punktów tankowania LNG w Niemczech,
• Informator jak dotrzeć do najbliższej stacji tankowania LPG używając telefonu komórkowego.
( wydany w kilku językach, również w języku polskim )